Geschiedenis der Kunstautomaten/Art-O-Ma(a)t's (zover bekend)

 

1978 Amsterdam: De Art-O-Maat

De Art-O-Maat werd bedacht en gevonden door Kaagman samen met Christian Canstatt wiens werkelijke achternaam Maat is.

Een art-o-rnaat is een sigarettenautomaat zonder sigaretten maar met sigarettendoosjes waarin gekopieerde boekjes, strips, of tekeningen zijn gestopt. Deze blaadjes worden Koekrant genoemd, of Coecrandt, Qoekrant; Punk, new  wave

Het initiatief voor dit projekt is genomen door een groep kunstenaars uit Amsterdam. De kopieën worden gemaakt op Rank Xerox-apparatuur. De art-o-maat stond op het Amsterdamse Spui, onder  toezicht van het Atheneum Nieuws-centrum. Uit het apparaat, wat is versierd met spijkers, scheermesjes, veiligheidsspelden en andere vrolijke punksymbolen, konden vijf verschillende soorten kunst worden getrokken.

Begin november werd de eerste art-o-maart neergezet die een plaats tracht te verwerven tussen de "culturele wereld  van kunst, literatuur, strips en muziek". In februari 1979 stond de Art-O-Maat bij Athenaeum op het Spui in Amsterdam en werd met Delftsblauw plakplastic beplakt voor expositie in het Stedelijk Museum op de Keerkringtentoonstelling in 1978.

Eind februari werden twee nieuwe art-o-maten in gebruik genomen. Eén in De Brakke Grond en één in café Scheltema. Alle drie de Art-O-Maten zijn buiten werking geraakt door inbraak en vandalisme.

 

1989 Rotterdam: Kunstautomatiek

Naast de kassa van Teatro Fantastico kunnen bezoekers voor 1 gulden 25 een papieren object trekken. Dit is het werk van de Rotterdamse kunstenares Yvon Koopman. Ze noemt haar objecten 'Twilight souvenirs'. Ze heeft voor deze manier van exposeren gekozen omdat ze vindt dat kunst voor iedereen toegankelijk en ook leuk moet zijn. Yvon heeft haar kunstautomatiek daarna weer opgeruimd.

​

1995 Tilburg: Pictorex
Tijdens zijn studie vrije grafiek aan de Academie voor Beeldende Kunsten Sint Joost richtte De Leijer samen met studiegenoot Constant van der Heijden in 1992 de organisatie Pictorex op. Pictorex beoogde in oplage vervaardigde werken door échte kunstenaars voor een betaalbare prijs te verkopen.

Hun eerste uitgave was Kunst voor een kwartje, een reproductie van een kunstwerk voorzien van een juryrapport. De complete oplage, 2000 stuks werd verkocht. De kosten waren 24 cent per werk, 2000 cent winst! Een tientje per persoon dus.

In 1995 werd De Leijer gevraagd door Theaterfestival De Boulevard om een nieuw project te realiseren. Dat werd de Pictorex-automatiek: kunst snacken voor betaalbare prijzen.

 

2003 Amsterdam

Kunst uit de automaat in de Staatsliedenbuurt te Amsterdam, van 13 juni tot eind augustus 2003. Georganiseerd door stichting Kunsttraject. In oplage: witte zakdoekjes met daarop geborduurd ‘ever your loving, F. Nightingale’ in het originele handschrift van Florence Nightingale.

 

2013 Nijmegen: Kunst in het klein

Kunst is leuk. Kunst is mooi. Kunst is verrassend. Kunst is inspirerend. Kunst is waardevol. Kunst is groots. Kunst is onbetaalbaar. Of toch niet?

Werp 1 euro in de Gacha Artomaat en trek een bal met een klein kunstwerk. Grafiek op postzegelformaat, een mini-schilderijtje, een foto, een gedicht, een 3D-werkje van klei, glas, papier of textiel. Kleine werken van kunstenaars uit Nijmegen en omgeving.

Laat je verrassen!

Onlangs heeft Satijnvogel een Tomy Gacha automaat gekocht. Zo'n automaat waaruit je een balletje kunt trekken met een verrassing. Wat nu als deze balletjes zijn gevuld met leuke, mooie of bijzondere kunst? Diverse kunstenaars zijn uitgenodigd en doen mee met het Gacha Artomaat Kunst in het klein project!

​

2016 Tilburg: Pakje Kunst

Pakje Kunst is een initiatief van Ro-Nalt Schrauwen, beeldend kunstenaar uit Tilburg en geïnspireerd op de Duitse Kunstautomat.

Op 3 november 2016 deed hij een pitch bij de Awesome Foundation Tilburg om zo €1000 te winnen. Met dit geld wilde hij drie automaten kopen en 400 doosjes. Na zijn overwinning bleek dit doel al snel achterhaald. Door de media-aandacht kreeg hij al snel aanvragen van andere steden om ook een Pakje Kunst automaat te plaatsen. De doosjes werden Pakje Kunst genoemd, de automaten Artomaat.

Op 21 december om 09:00 werd de eerste Artomaat officieel in gebruik genomen. In de eerste week werden er meer dan 400 doosjes verkocht. Na Kerst ontving Ro-Nalt uit Amerika de felicitaties voor het opstarten van zijn 'onderneming' en het verzoek de naam van de automaat te veranderen, omdat deze over heel de wereld vastliggen als eigendom van Art-O-Mat USA. Al snel werd besloten de automaat voortaan Pak Je Kunst-automaat te noemen. Later is deze naam veranderd naar Pakje Kunst-automaat, omdat dit meer recht doet aan het doel.

Het doel van pakje Kunst is lokale kunstenaars op een laagdrempelige manier onder de aandacht brengen in de eigen regio. De kunstwerken zijn ter grootte van een pakje sigaretten en trek je uit oude mechanische sigarettenautomaten voor slechts €4. In een doosje zit altijd een uniek kunstwerk en je kan iedere kunstvorm tegenkomen.

In 2018 is Pakje Kunst uitgegroeid naar 30 automaten in 22 steden verspreid over Nederland en doen er ruim 750 kunstenaars mee.

​

2017 Utrecht: Art to Go

Bij Hutspot op de Neude staat sinds deze week een oude snoepautomaat van Art to Go die gevuld is met allerlei kunstwerkjes. Oprichter Menno Boere heeft het concept bedacht. In de automaat zitten producten van lokale designers.

De kunstautomaat van Art to Go heeft zijn eigen karakter gekregen door de knalgele kleur met rode typografie. Dit is gedaan door vormgever en letterschilder Ivar Spek. “Als creatief ondernemer kijk ik dagelijks om mij heen om met met mijn creativiteit een toevoeging te zijn in de visuele communicatie van ondernemers, zo ook bij Art To Go.”

In de automaat zitten handgemaakte producten van lokale designers als Hippe Das en Birambi. Met één druk op de knop kun je nu dus een klein kunstwerkje aanschaffen.

Helaas bestaat de automaat niet meer.

 

2018 Emmen: De Kunstautomaat

De kunstautomaat, een omgetoverde oude frisdrankautomaat, staat bij de ingang van Micksart aan het begin van de oude dierentuin. 

Babet Lubbersen, die stage loopt bij het bedrijf Dhèvak in Emmen, heeft de kar getrokken voor dit project. Samen met Frank Arling van het bedrijf gaf zij workshops aan tien klassen van het Hondsrug college en het Esdal College in Emmen.

De leerlingen hebben de diverse kunstwerken voor de machine gemaakt. In totaal zijn er negenhonderd kunstwerken van leerlingen op voorraad. Voor twee euro kan iedereen een kunstwerk kopen. 

 

Buitenland

 

1997 Cellophane: Art-o-mat

Started in 1997 by Clark Whittington of North Carolina-based Artists in Cellophane, Art-o-mat machines sell small works of art from retired and converted cigarette vending machines. Each machine is beautifully customized (often in a retro design) and carries art from one of their many contributing artists. There are over 100 Art-o-mat locations around the world (mainly in the United States). If you can’t visit an actual Art-o-mat machine, you can purchase the personalized Art-o-carton for yourself or as a gift, which is art packaged like you get from one of the machines.

 

2001 Potsdam: Kunstautomat

Seit August 2001 gibt es in Berlin/Potsdam die ersten Kunstautomaten. Aus den Kunstautomaten kann man kleine Kunstüberraschungen in Form von z.B. kleinen Bildern, Objekten, Zeichnungen aus vielfältigen Materialien erwerben.

Klein und originell sind die Kunstbotschaften, die auf dem Weg zur Freundin als Liebesbotschaft, zum Geburtstag als Geschenk, zum Treffen als Mitbringsel oder einfach als Sammelobjekt für sich funktionieren.

In jedem gezogenen Kunstwerk liegt ein Beipackzettel, der einen kleinen Einblick in das Leben und Werk des Künstlers gibt. So bekommt der Käufer den preiswertesten Zugang zur Vielfältigkeit der Kunst in Deutschland und Europa.

 

2013 Art Vending Machine, Jewish Museum, Berlin

View of a small part of the Jewish Museum Berlin's art vending machine

High quality photo prints, printed textiles, and small sculptures – the art vending machine, at the Jewish Museum Berlin since August 2013, offers a wide range of surprising contemporary art hiding in its 30 compartments. The small-format unicums were created by international Jewish artists living in Berlin. All works of art were made exclusively for the art vending machine and are hand signed limited editions. Once they are sold, they are gone.

 

2014 De ART-O-MAAT Werchter

't alent in Werchter zag een mechanische automaat in het Duitse Eifelgebergte in juli 2014. Het idee slaat aan en men denk: "Dit kan hier ook". De idee groeit. Er is een werkgroep opgericht en een zoektocht naar geschikte automaten in België, Nederland, Duitsland gestart. Een naam werd gezocht en uit de verschillende voorstellen werd ART-O-MAAT democratisch verkozen.

 

2017 The Art Vending Machine, Exeter

The Art Vending Machine dispenses packet sized art, created by local and international artists. Located at the Exeter Phoenix the AVM is stocked with zines, micro-ceramics, carvings and digital media all sure to surprise. Churning out unique creations with the clunk of a coin.

​

2018 The vending machine art gallery, Brighton

The vending machine art gallery is a pop up art retail concept that sells prints from emerging artists from vending machines. Creating a democratising way to buy art outside of gallery spaces.

The Vending machine art gallery wants to sell art from a vending machine. Selling art from a vending machine has a democratising effect. It creates an experience that is the same for everyone. Rich or poor, you stand in front of our vending machine and buy art in exactly the same way. No matter who you are, the experience is exactly the same. It makes it accessible. We want to make buying art the same as Andy Warhol described drinking Coca-Cola. 

The Vending Machine Art Gallery aims to revolutionise the way people buy the stuff they decorate their rooms with. The first project saw artists on the cusp like Corey Hemingway sell fine art prints to people who would have otherwise bought a picture of a flower printed millions of times from Ikea. 

Bring art back to the people. Make it interactive. Make it accessible. Make it affordable.

 

2018 Seattle: Meet Earl 3.0, The Robot Art Dealer

First Hill’s art-dispensing vending machine. Mixing art and artificial intelligence at The Hideout

“From the start, the concept was to have an art space funded by alcohol sales,” Greg Lundgren, co-owner of The Hideout, says. “I know it looks like a bar and it functions like a bar, but in my mind, it’s a non-conventional art space.”

 

2018 Edinburgh: The Artobotic project

The Artobotic project, created by Edinburgh artist Denny Hunter, is being brought to the kingdom by Kelty artist Celie Byrne, who has been heavily involved with the street art collective.

​

Laat me weten als je iets mist / Let me know there is something missing. Send your info to info@pakjekunst.com